Jak wspierać się nawzajem?
Choroby nowotworowe coraz częściej dotykają naszych najbliższych - rodzinę, osoby z bliskiego otoczenia. Choroba pojawia się nagle i bez uprzedzenia rzuca pacjenta a także jego najbliższych na „głęboką wodę” bez koła ratunkowego i wskazówek jak dopłynąć do brzegu. Rak wciąż jest tematem tabu, który przynosi ze sobą niepokój a rozmowa o diagnozie wprowadza w zakłopotanie. Pacjent próbuje odnaleźć się w nowej roli i nowej sytuacji a rodzina chce pomóc tylko jak? Jak rozmawiać o „tej chorobie”? Jak być mocnym wsparciem dla bliskiego mężczyzny, u którego zdiagnozowano raka prostaty? Poniżej znajdziecie kilka praktycznych wskazówek dla pacjenta oraz dla jego bliskiej kobiety
Porady dla niej
1. Nie Panikuj - Choć bywa to trudne, bo emocje związane z chorobą Twojego bliskiego mężczyzny bywają paraliżujące. Postaraj się zachować spokój i racjonalne myślenie, w przebiegu całego leczenia jest bezcenna
2. Nie wyręczaj - nie zabieraj mu jego autonomii. Mimo, że choroba może ograniczać sprawność, pozwól Twojemu bliskiemu na niezależność. Chory oczekuje normalności! W jego życiu i tak wystarczająco dużo już się zmieniło. Dlatego jeśli stan jego zdrowia na to pozwala, pozwól aby wykonywał swoje codzienne obowiązki
3. Bądź szczera - Nie udawaj, że Ci łatwo, jeśli tak nie jest. Nie mów choremu, że „wiesz co czuje“ i że „będzie dobrze“, bo nie wiesz, jak będzie. Zawsze mów prawdę i słuchaj z uwagą. Spokojna i empatyczna rozmowa działa uspokajająco. Istotne jest pozwolenie chorującemu na wyrzucenie z siebie tego, co czuje i myśli
4. Po prostu Bądź – Diagnoza nowotworowa bliskiego Ci mężczyzny, to dla was trudny czas.Wspierając bliską osobę nie trzeba używać wielkich słów. Bezcennym wsparciem jest sama obecność. Bycie razem i choćby wspólne milczenie
5. Też masz prawo do wsparcia - Sytuacja choroby jest obciążająca również dla Ciebie. Ty też masz prawo do słabości i potrzebę poradzenia sobie z własnymi emocjami dotyczącymi choroby, dlatego nie krępuj się w szukaniu pomocy dla siebie. Zgłoś się na konsultację do psychologa/psychoonkologa, zapisz się do grupy wsparcia dla osób wspierających w chorobie onkologicznej lub porozmawiaj z przyjacielem
6. Towarzysz podczas spotkań z lekarzem prowadzącym - Przed konsultacją lekarską, na spokojnie spiszcie na kartce wszystkie wasze pytania, wątpliwości, niezrozumiałe terminy medyczne. Gdy będziecie w gabinecie Twoje towarzystwo zwiększa szanse zapamiętania odpowiedzi lekarza, które również warto zanotować. Poza tym będziesz mogła, w sposób zdystansowany i racjonalny interpretować wszystkie udzielone przez lekarza odpowiedzi i wskazówki
7. Inne postawy wobec choroby - Postawa pacjenta wobec choroby i swoich objawów a Twoja postawa jako żony/partnerki może być zupełnie różna. Możecie się w niej rozmijać. Chory ma inną koncepcję, a rodzina ma inną, wtedy jest źle. Np. żona zamęcza swojego chorego męża „co ci podać, a może byś się przespał, a może Ci niewygodnie”, a on jest tym zmęczony. Z jednej strony nie chce jej zrobić przykrości, ale z drugiej narasta w nim wściekłość. Błędów można mnożyć. Chodzi o to, żeby człowiek nauczył się patrzeć, słuchać, domyślać się czego chory potrzebuje i próbować się do tego dostosować, a nie realizować swój plan pomocy tej osobie
8. Silne emocje - Mów o swoich uczuciach i o tym, co jest dla Ciebie ciężkie. Nie traktuj złości chorego osobiście. Ma prawo do wykrzyczenia swojego bólu i smutku. Pozwól mu na to. Choroba jest bardzo trudnym momentem, często zatem towarzyszy jej agresja, bezsilność i złe emocje. Pamiętaj, że najważniejsza w byciu z osobą chorą na raka jest szczerość. Jej brak bardzo łatwo wyczuć
9. Nie żyjcie tylko chorobą – Nie pozwól, żeby choroba stała się całym waszym życiem- Twojego i Twojego chorującego mężczyzny. Postarajcie się w ramach możliwości spędzać miło czas tylko we dwoje
10. Stawiaj granice choremu – jeśli czegoś nie chcesz lub nie możesz zrobić otwarcie to powiedz
Porady dla niego
1. Pozwól sobie na słabość - Od lat pokutuje przekonanie, że mężczyzna musi być twardy i nie może okazywać strachu. W obliczu choroby nie ma „twardzieli”. Każdy przeżywa diagnozę na swój własny, indywidualny sposób. Jednak warto pozwolić sobie na ujawnienie swoich emocji. Wypowiedzenie na głos wszystkich lęków, strachów czy złości. Pozwolenie sobie na słabość, jest tylko wyrazem dojrzałości i pierwszym krokiem, aby przyjąć pomoc
2. Przyjmij pomoc - Przyjęcie pomocy nie zawsze jest proste, w szczególności dla osób, które przed zachorowaniem były wsparciem dla innych na każdej płaszczyźnie: finansowej, zawodowej czy emocjonalnej. Jednak choroba wymaga czasem wymusza przyjęcie pomocy. Nie ma co z tym walczyć, będzie to nieocenione dla Ciebie pacjencie, ale także dla Twoich bliskich, którzy taką pomoc oferują. Przyjmij pomoc od lekarza prowadzącego,rodziny, psychologa lub innego pacjenta, który zmaga/bądź zmagał się z podobną chorobą co ty
3. Zaakceptuj swoją niedoskonałość - Dla wielu mężczyzn jest to bardzo trudny czas. Leczenie i jego skutki uboczne - np. w postaci nietrzymania moczu, problemów w sferze seksualnej, przewlekłego zmęczenia - znacząco wpływają na samoocenę mężczyzny i jego poczucie wartości, co nierzadko generuje wiele konfliktów i przekłada się na pogorszenie jakości życia. Jednak pamiętaj oprócz pewnych niedoskonałości nadal jesteś sobą i masz wiele zalet, które możesz zaoferować np. swojej kobiecie. Zaakceptuj nowego siebie, bo jak sam o sobie myślisz, tak widzą Cię inni
4. W chorobie nie jesteś sam - W obliczu choroby nie jesteś sam. Wokół Ciebie są osoby, które przeżywają to samo co Ty- te same wzloty, upadki, sukcesy i porażki. Może to być żona, dzieci, przyjaciel, inny pacjent. Nie zamykaj się na żadną z tych osób. Rozejrzyj się uważnie i przyjmij pomoc.
5. Mów wprost czego potrzebujesz - Nie oczekuj, że bliska Ci osoba domyśli się o czym myślisz, czego się boisz a tym bardziej czego potrzebujesz. Ta sytuacja jest np. dla Twojej żony/partnerki tak samo nowa, jak dla Ciebie. Zaoszczędzając sobie niepotrzebnych nerwów czy zawiedzionych oczekiwań- Mów wprost o swoich potrzebach, to znacznie ułatwi komunikację między wami!
6. Poszukuj informacji - poszukiwanie informacji na temat własnej choroby zmniejsza lęk przed nieznanym i pozwala ją zaakceptować. Nie tylko możesz, ale wręcz powinieneś szukać informacji na temat swojej choroby i metod jej leczenia. Nie ma złych pytań. Warto przygotować się do każdej wizyty, zadawać pytania, podzielić wątpliwościami, być szczerym w relacji z lekarzem
7. Daj sobie czas - daj sobie czas na odnalezienie się w nowej sytuacji i przyzwolenie na to, że nie wiesz, co dokładnie robić, jak się zachować. Daj sobie czas na „poukładanie” emocji związanych z chorobą
8. Życie jest tu i teraz – Nikt z nas nie jest w stanie przewidzieć, co wydarzy się jutro. Dlatego nie twórz w swojej wyobraźni czarnych scenariuszy. To nie pomoże, a jedynie będzie pogłębiał strach i lęk. Ilekroć takie myśli będą Ci towarzyszyć postaraj się zastąpić to myślenie, jakąś inną czynnością np. wyjdź na spacer, porozmawiaj z kimś bliskim, rozwiąż krzyżówkę. Życie dla każdego z nas jest tylko Tu i Teraz!
9. Choroba wiele zabiera, ale może też wiele dać - Choroba zmienia kąt patrzenia. Wszystko wydaje się ostrzejsze, bardziej wyraziste. Praca, Twoje obowiązki, ludzie którymi otaczałeś się do tej pory ulegają przewartościowaniu. Ujrzenie wszystkich aspektów życia z innej perspektywy, wymusza zmianę. Choroba i trudne doświadczenia z nią związane jeszcze bardziej motywują do zmian. Kiedy zrobiłeś coś tylko dla siebie? Jakąś przyjemność? Kiedy to życie docenić, jak nie teraz?
10. Nie odgradzaj się murem - Nie odgradzaj się murem od swojej kobiety. Pozwól jej uczestniczyć na każdym etapie leczenia. Rak to nie wyrok,to wyzwanie. Trudne wyzwanie, ale do pokonania